moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

72 lata temu Polacy wyzwolili Bredę

„Nieprzyjaciel siedział w Bredzie i bronił się. O wzięciu miasta przez zaskoczenie w nocy nie mogło być mowy”, wspominał płk Władysław Dec, żołnierz 1 Polskiej Dywizji Pancernej. A jednak dzięki manewrowi zastosowanemu przez gen. Stanisława Maczka, 29 października 1944 roku Polacy wyzwolili okupowane przez Niemców miasto. Bez strat w ludności cywilnej i zniszczeń.

1 Polska Dywizja Pancerna sformowana została w Szkocji w 1942 roku. Dwa lata później została przerzucona do Normandii, gdzie weszła w skład 1 Armii Kanadyjskiej. Po zwycięskiej bitwie pod Falaise żołnierze ruszyli przez Francję, Belgię i Holandię w pościg za wycofującymi się Niemcami.

Manewr zwycięstwa

Po koniec października polscy pancerniacy otrzymali rozkaz wyzwolenia leżącej niedaleko granicy z Belgią holenderskiej Bredy. Miasto było ważnym węzłem komunikacyjnym. Silnie ufortyfikowanej Bredy broniły trzy niemieckie dywizje piechoty i jednostka pancerna. – Mimo to dowodzący polską dywizją gen. Stanisław Maczek nie zdecydował się poprzedzić ataku ostrzałem artyleryjskim, który zniszczyłyby miasto i naraził na śmierć ludność cywilną – podkreśla historyk Piotr Potomski, autor książki „Generał broni Stanisław Władysław Maczek”.

Zamiast tego dowódca wydał rozkaz przeprowadzenia manewru oskrzydlającego i otoczenia niemieckich oddziałów od północy i południa. - Szybkość i zaskoczenie są tymi elementami, dzięki którym można o wiele więcej zdziałać niż wielką liczbą bombardowań i użytej amunicji – mówił po wojnie gen. Maczek w jednym z wywiadów.

Rankiem 29 października polskie oddziały 1 Dywizji Pancernej ruszyły do natarcia. 3 Brygada Strzelców atakowała z południa, a 10 Brygada Kawalerii Pancernej nacierała na północno-wschodni rejon miasta. – Generał był tak mądrym strategiem, że dzięki jego manewrowi nie było potrzebne silne wsparcie artyleryjskie – stwierdza Jos Hegtermans z Muzeum gen. Maczka w Bredzie.

Niemcy bronili się z uporem. Dochodziło do walk na bagnety i na noże. Jednak wieczorem, po całodziennych starciach Breda była wolna. W natarciu zabitych zostało 151 Polaków, a kilkuset rannych. Liczba poległych po stronie niemieckiej nie jest znana. „Dzień wyzwolenia Bredy spędziliśmy poukrywani w domach. W pewnej chwili do kuchni weszło dwóch żołnierzy. Ku naszemu zdumieniu na uniformach wyczytaliśmy słowo POLAND. Jak to możliwe – zadawaliśmy sobie pytanie – aby Polacy, których kraj jest nadal okupowany, wyzwalali Bredę?” – pisał mieszkaniec miasta Tom Peeters w książce „Dziękujemy Wam Polacy”.

Polska defilada

W mieście polscy żołnierze byli witani jak bohaterowie, na ich cześć ulice przystrojono biało-czerwonymi flagami, a w oknach i witrynach pojawiły się napisy „Dziękujemy Wam Polacy". „Breda stała się polskim miastem. Każdy mieszkaniec umiał po polsku powiedzieć „Dziękujemy wam Polacy", a dzieci w szkołach uczuły się śpiewać »Mazurka Dąbrowskiego«” – pisał Peeters.

W rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, 11 listopada 1944 roku, władze Bredy urządziły defiladę Wojska Polskiego. - Jesteśmy głęboko wdzięczni za wasz udział w wyzwoleniu nas. Nie zapomnimy tego nigdy – mówił wówczas burmistrz Bredy Bartholomeus Van Slobbe. Żołnierze gen. Maczka zostali honorowymi obywatelami miasta, a dowódcy dywizji przyznano na wniosek mieszkańców Bredy honorowe obywatelstwo Holandii. Ponadto 1 Dywizja została uhonorowana Wojskowym Orderem Wilhelma, najstarszym i najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. – Dywizja została w Bredzie na zimę, a po demobilizacji w 1947 roku ponad 300 jej żołnierzy wróciło tutaj na stałe. Dlatego czasem Breda nazywana jest najbardziej na zachód położonym polskim miastem – mówi Hegtermans.

Dziś w Bredzie nadal pamiętają o polskich zasługach. W ratuszu miejskim wisi tablica poświęcona 1 Dywizji Pancernej, powstało Muzeum generała Maczka, a przy ulicy jego imienia w centrum Bredy stoi Pomnik Wdzięczności dla polskich żołnierzy.

O polskim wkładzie w holenderską niepodległość przypominają też trzy polskie cmentarze. Spoczywa na nich 161 Polaków poległych w walkach o miasto i okolice. Na największej nekropolii, wśród swoich żołnierzy, został pochowany 11 grudnia 1994 roku gen. Maczek.

Pancerna tradycja

W tym roku miasto będzie świętować 72. rocznicę wyzwolenia. Z tej okazji zaplanowano m.in. koncert orkiestry wojskowej, spotkanie z kombatantami 1 Dywizji Pancernej oraz uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojskowym w Bredzie. Jak co roku weźmie w nich udział delegacja 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej, która dziedziczy tradycje jednostki gen. Maczka. Major Artur Pinkowski, oficer prasowy „Czarnej Dywizji” podkreśla, że do Bredy jedzie m.in. kompania honorowa, poczet sztandarowy i dowódca żagańskiej dywizji gen. dyw. Jarosław Mika. – Oddanie hołdu znakomitemu dowódcy gen. Maczkowi i jego żołnierzom to dla nas prawdziwy honor – mówi mjr Pinkowski.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: arch. WIW

dodaj komentarz

komentarze

~tramp
1477775460
Wszystko ładnie, pięknie ale smutno się robi człowiekowi na samą myśl,że tak wybitny i zasłużony dowódca,generał,posiadający 2-wa fakultety, by mieć z czego żyć,musiał pracować jako barman u swego podkomendnego,jakby nie można było znaleźć generałowi pracy , bardziej odpowiadającej jego pozycji i wykształceniu i to jest przykre.
47-AC-92-BC

Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
 
Przetrwać w lodowatej wodzie
Opanować miasto wspólnymi siłami
Następca amunicji 5,56 mm
Koniec zimowych zmagań Polaków na Invictus Games
Walka w półcieniu
Oni już wygrali
11 lat walki o zdrowie. Pomóżmy Antosi rozwijać się lepiej
Nowelizacja prawa lotniczego – MON chce listy wysokich budynków
Wojna w boksie
Siedząc na krawędzi
Służby badają okoliczności samobójstwa żołnierza
Pilnujemy bezpieczeństwa na Bałtyku
What Can Europe Do?
Mikrodrony nad poligonem
Dariusz Łukowski pokieruje BBN-em
„Feniks” z pomocą dla… przedszkolaków
Marynarze i komandosi zwalczają dywersję na morzu
Najważniejsze dni od wielu miesięcy
Medale za biegówki i skeleton
Invictus Games. Zawody inne niż wszystkie
Nie żyje Juliusz Kulesza „Julek”
Bałtyk pod strażą
Wojsko szkoli z zarządzania kryzysowego
Wojsko podsumowało 2024 rok
Eurokorpus na czele grupy bojowej UE
Szef Pentagonu w Europie
AI pod kontrolą
Trzy tysiące Piorunów ze Skarżyska-Kamiennej
Natychmiastowa reakcja polskich myśliwców
Śmierć zagończyka
Początek zmagań na Invictus Games
Szef Pentagonu: Polska wzorem dla innych
Polska oferta zbrojeniowa dla Ukrainy
Rusza program „Szpital Przyjazny Wojsku”
Posłowie o wojskach medycznych
Z misją wracają do Rumunii
Koreański koncern zaprzecza medialnym doniesieniom
„Brave Band ‘25” na półmetku
Zbrojeniowa misja gospodarcza
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Niepokonani!
Polska nie zawiesza współpracy z Koreą Południową
Przez uchylone okno
Bezpieczeństwo jest najważniejsze
Świeże siły w Jasionce
Jak działają sojusznicy
Great Game of Interests
Znaki do zmiany. Ze względu na tradycję i bezpieczeństwo
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Europa chce wydawać na obronność więcej i… racjonalniej
„Aleo Mout”, czyli odzyskać miasto
Wspólna misja – bezpieczeństwo
Parośla – laboratorium zbrodni
Na „nieludzką ziemię”
Jakie podwyżki dla żołnierzy?
Negocjacje czas zacząć
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Jałta. Symbol zdrady
Zmiany w zadaniach korpusu czy kontynuacja?
Dobre starty lekkoatletów CWZS-u w hali
Zapomniana historia w Hohenfels
Cel: odbudować i być gotowym na zagrożenia

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO